طب سوزنی یک روش شفادهی قدیمی در طب سنتی چینی است که با فرو بردن سوزن های نازکی در نقاط خاصی از بدن باعث بهبود درد می شود. در ابتدا طب سوزنی تنها برای تسکین درد بکار برده می شده اما امروزه برای درمان بیماری ها نیز کاربرد دارد. بیشتر از 3 میلیون نفر در آمریکا به طب سوزنی رو آورده اند اما در سایر کشورها این طب عمومیت بیشتری دارد. در فرانسه از هر 5 نفر یک نفر طب سوزنی را امتحان کرده اند.
طب سوزنی چگونه عمل می کند؟
طب سوزنی با تحریک 14 نقطه مسیر عبور انرژی، در پی انتشار جریان حیاتی بدن که در زبان چینی به آن “چی” می گویند، می باشد. دانشمندان می گویند سوزن ها بدن را به آزاد کردن اندروفین که یک مسکن طبیعی است واداشته و همچنین ممکن است جریان خون را بالا برده و فعالیت های مغزی را تغییر دهد. افراد بدبین براین باورند که طب سوزنی یک دارونماست و بصورت تلقینی مایه تسکین بوده و عملکرد آن تنها به دلیل اعتقاد افراد به این طب می باشد.
آیا طب سوزنی آسیب زننده است؟
سوزن های طب سوزنی بسیار نازک می باشند و اکثر افراد احساس درد نداشته و یا هنگام فرو کردن سوزن در بدن بسیار درد خفیفی را احساس می کنند. این افراد اعلام می دارند که بعداز درمان احساس پر انرژی بودن و آرامش دارند. با این حال سوزن ها می توانند درد موقتی بهمراه داشته باشند.
طب سوزنی و درد کمر:
اگر درمان های متعارف نتوانسته کمردرد مزمن شما را بهبود بخشد، طب سوزنی می تواند. 2 گروه قابل اطمینان پزشکی پیشنهاد می کنند در چنین شریطی، فرد طب سوزنی را امتحان کند. یافته های مطالعات وسیعی که در این زمینه صورت گرفته حاکی از آن است که طب سوزنی، هم در مقام واقعی و هم ظاهری از درمان های معمول کمر دردهایی که بیشتر از 3 ماه بطول انجامیده اند، بهتر عمل می کند. البته هنوز نمی توان درخصوص اثر طب سوزنی بر کمردردهایی که مدت کوتاهی طول می کشند قضاوت کرد.
طب سوزنی و سردرد:
طب سوزنی می تواند باعث تسکین میگرن و سردردهای تنشی گردد. در دو مطالعه انجام شده در این خصوص مشاهده شد افرادیکه تحت درمان طب سوزنی قرار گرفته اند، نسبت به افراد تحت درمان های معمول، تعداد روزهای کمتری به سردردهای تنشی دچار شده اند.
طب سوزنی و فیبرومیالژیا:
فیبرومیالژیا نوعی بیماری مزمن است که باعث درد شدید در قسمت های اسکلتی عضلانی بدن شده و خستگی، اختلال خواب و مشکلات مربوط به خلق و خوی بهمراه دارد. درخصوص چگونگی عملکرد طب سوزنی بر این بیماری تحقیقاتی انجام شده که نشانگر آن بوده که طب سوزنی نتایج مختلفی در این زمینه داشته است. برخی نشان داده اند که می تواند بصورت موقت باعث بهبود درد شوند اما برخی دیگر خلاف این را نشان داده اند. البته مطالعات محدودی که توسط گروه مایوکلینیک انجام شد نشانگر آن بود که طب سوزنی می تواند در کاهش دو مشکل خستگی و اضطراب در بیماری فیبرومیالژیا اثرگذار باشد اما در سایر عوارض این بیماری به اندازه کافی اثرگذار نبوده است.
طب سوزنی و درد آرتروز:
به گزارش موسسه ملی آرتروز و اسکلتی-عضلانی و بیماری های پوستی آمریکا، طب سوزنی در کنار درمان های متداول می تواند در پوکی استخوان موثر باشد. و برخی مطالعات نشان داده اند که طب سوزنی می تواند باعث کاهش درد آرتروز در محل زانو گردد.
طب سوزنی و سندرم تونل کارپال:
طب سوزنی در مورد دردهای دست و بازو در سندرم تونل کارپال نیز مورد آزمایش قرار گرفته و با قرص های استروئیدی مقایشه شده است. نتایج حاصله در کشور تایوان نشان داد، در گروهی که به مدت یک ماه تحت درمان طب سوزنی قرار گرفتند، نسبت به گروهی که تحت درمان دارویی بودند، بهبود طولانی مدتی حاصل گردید. البته هنوز مطالعات درخصوص موثر بودن این طب بر سندرم تونل کارپال ادامه داشته و به دریافت اطلاعات بیشتری نیاز دارد.
طب سوزنی و دندان درد:
طب سوزنی باعث بهبود دردهای دندان و جراحی های دهانی می شود گرچه برخی اذعان دارند که این اثر ظاهری است. اما هنوز بسیاری معتقد هستند که طب سوزنی در بهبود دردهای دندانی جواب پس داده است.
طب سوزنی و سایر دردها:
برخی برای تسکین درد گردن، دردهای عضلانی و سندرم تنیس البو (یا سندرم آرنج تنیس بازان) و گرفتگی های قاعدگی، طب سوزنی را به امید آنکه حداقل اثرات جانبی دارو را ندارد، امتحان می کنند. سازمان بهداشت جهانی فهرست 28 بیماری مختلف را که گاهی با طب سوزنی درمان شده اند را منتشر کرده است .
طب سوزنی و تهوع:
طب سوزنی بر نقاطی در مچ دست می تواند عوارض تهوع و استفراغ را کاهش دهد. در تحقیقی که بین10 روش مختلف طب سوزنی از جمله روش سوزنی، تحریکات الکتریکی و طب فشاری، با داروهای جلوگیری کننده از تهوع صورت گرفت، نشان داد که درمان های طب سوزنی موثر تر عمل کرده اند.
طب سوزنی و مراقبت های بیماری سرطان:
از آنجائیکه طب سوزنی می تواند باعث کاهش مشکلاتی نظیر درد، حالت تهوع و استفراق شود، گاهی برای کمک به افرادیکه از پس عوارض شیمی درمانی یا سرطان بر نمی آیند استفاده می شود. همچنین طب سوزنی می تواند گرگرفتگی های مرتبط با سرطان سینه را کنترل کند. البته لازم است تا قبل از انجام طب سوزنی حتماً با پزشک مربوطه مشورت شود.
طب سوزنی و ترک سیگار:
علاوه بر بیماری های اشاره شده، از طب سوزنی در ترک سیگار، بی خوابی، خستگی، افسردگی و حساسیت نیز بهره گرفته می شود. اما شواهد مختلفی درخصوص چگونگی استفاده از سوزن ها و محل اتصال آنها در تأثیر طب سوزنی بدست آمده است. به عنوان نمونه، سوزن زدن در قسمت خارجی گوش برای ترک سیگار مفید واقع نشده است.
خطرات طب سوزنی:
با اینکه طب سوزنی عموماً مطمئن و بی خطر می باشد اما خطرهایی نیز وجود دارد. سوزن هایی که استریل نیستند ممکن است باعث عفونت شوند. در برخی نقاط که سوزن را عمیق تر فرو می کنند ممکن است ریه ها و یا کیسه صفرا سوراخ شوند و یا مشکلاتی برای رگ های خونی بوجود آید. به همین دلیل است که توصیه می شود برای طب سوزنی به متخصصی که تجربه کافی در این خصوص دارد مراجعه شود.
چه کسانی نباید طب سوزنی انجام دهند:
افرادیکه دچار اختلالات خونریزی هستند یا داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند نبایستی به سراغ طب سوزنی بروند زیرا خطر خونریزی در این افراد افزایش می یابد.
تحریکات الکتریکی سوزن ها نیز می تواند باعث مشکلاتی برای بیماران در هنگام استفاده از قلب مصنوعی (باتری دار) و یا سایر دستگاه های الکتریکی بوجود آورند. خانم های باردار نیز می بایست قبل از انجام طب سوزنی درخصوص اطمینان از سلامتی با پزشک خود مشورت نمایند. مهم است که به دلیل اطمینان به طب سوزنی مصرف داروهای معمول خود که جهت درمان و دردهای شدید تجویز شده است، ترک نگردد.
طب سوزنی و طب فشاری:
اگر از سوزن ترس دارید می توانید از روش موثر دیگر به نام طب فشاری بهره ببرید. طب فشاری شامل فشار یا ماساژ در نقاطی که در طب سوزنی، سوزن را وارد می کنند تا انرژی را به جریان درآورند، می باشد. کمتر مطالعات مقایسه ای بین طب سوزنی و طب فشاری صورت گرفته است اما طب فشاری در کاهش درد زایمان و تهوع موثرتر ظاهر شده است.